De laatste indrukken

Woensdag 8 december

Vandaag is het Galunganfeest voor de Balinese Hindoe’s waar wij wel getuige van willen zijn. Normaal gesproken is het bij de uitgang van Flashbacks’s druk met roepende mannen voor “transport, today?, tomorrow?”, maar als je ze nodig hebt… maar er komt wel een taxi en we worden naar een tempel, de Pura Dalem gebracht. De schepper van het universum en de geesten van de voorouders worden in deze periode geëerd. Het feest symboliseert de overwinning van het goede over het kwade, en de Balinezen horen dankbaarheid te tonen aan de schepper en aan hun voorvaderen.
Galungan wordt iedere 210-dagen gevierd en markeert de tijd van het jaar waarin de geesten van de voorouders een bezoek brengen aan de aarde. Balinese Hindoes voeren tijdens dit feest rituelen uit die bedoeld zijn om de geesten welkom te heten en hen te vermaken. Families offeren voedsel en bloemen, uiten dankbaarheid en smeken bescherming af. Vandaag kunnen ze tot 14:00 uur hun offers brengen naar een tempel en deze tempel is de enige in Sanur.

We willen op de achtergrond toekijken, maar telkens komen er mensen bij ons vertellen wat er gebeurt en waarom, ze zijn erg uitnodigend en natúúrlijk mogen we foto’s maken en filmen. Ze dragen mooie kleren, natuurlijk een sarong, en ook de kinderen doen mee. Er wordt veel fruit in mooie torens geofferd, veel bloemen en manden met spullen. En lappen stof. Blijkbaar zijn er 3 klassen van wat mensen offeren: wie weinig verdient offert minder dan de anderen etc. Maar ook zien we de mannen met mobieltjes en al rokend in de tempel, tja, een bijzonder en kleurrijk geheel en speciaal om eens mee te maken.

Als we weer terug willen naar Flashback’s, duurt het wel een kwartier voor we een bemo zien, een groen rammelbusje dat een vaste route aflegt. We stappen in en laten ons naar Hardy’s rijden, de grote supermarkt (voor niet Balinezen, veel te duur) voor wat fruit en drinken. Dat is vanaf het Sanur Beach hotel 1,5 km rijden. Daar zien we een winkel met masseuses en besluiten allebei een voetreflexmassage te laten doen en ik (Lydia) heb een manicure te laten doen en Wim een pedicure. Het was erg lekker, een heel uur je voeten laten masseren voor 4 euro. Nu heb ik dus roze nagels met bloemetjes, vind het eigenlijk meer voor nichtje Maud, maar goed, wel mooi gedaan! De dames vertellen intussen van alles over hun werk en hoe weinig ze verdienen: in 5 dagen van 10-21 uur zijn ze afhankelijk van klanten en krijgen 10% van de prijs die wij betalen. En die is laag, dus verdienen ze erg weinig. We denken dat een gewone Balinees iets van 80-100 euro per maand verdient.

Vandaag verkassen we naar een ander hotel met zwembaden direct aan het strand. We hebben onze dagen in Bali verdeeld over 2 hotels. Eerst willen we kijken of we Mona Lisa kunnen vinden om wat te eten, en ja hoor, gevonden. Vooraf dacht ik alle dagen nasi goreng te eten, maar de keuze aan restaurants is enorm! We kiezen salade en Italiaanse saltimbocca, Wim heeft heerlijke kip tandoori, bedankt voor je tip Hermien!

We hadden gelijk een taxi voor ons vervoer en zitten nu 2 km verderop in het Sanur Beach hotel, inderdaad een groot hotel met zicht op de zee en het zwembad. Natuurlijk hebben we die meteen even geprobeerd, dit heeft ook wel weer wat, maar lijkt meer op een resort in Curaçao of zo. Er zitten veel ‘ouderen’ en Nederlanders en in het zwembad is het erg rustig. Ze hebben alleen internet in de lobby beneden, dat is een minpunt. Ook is de service wel anders dan bij Flashback’s, maar elk hotel heeft weer zijn eigen voor- en nadelen. De muggen missen we bijvoorbeeld weer niet!

Donderdag 9 december 2010

In het kader van onze balansfilosofie hebben we vandaag een vrije dag haha. We willen vandaag aan het zwembad liggen, maar wat een verkeerde planning, het regent niet, het giet! En niet even, maar de hele ochtend, bij het ontbijt kwam het water op sommige plaatsen door het palmendak. Dus gooien we onze planning om en gaan met de shuttlebus van het hotel naar de grote supermarkt, Hardy’s. Daar laten we ons masseren, een traditionele oliemassage en een pedicure en manicure, zodat ik nu ook rosé teennagels heb. De dames hebben ontzettend veel kracht in hun handen, lekker! We nemen nog water en fruit mee terug en gaan naar het hotel. We hebben dit keer gegeten bij Cat & Fiddle, een Ierse pub, het smaakte goed, maar we vinden Mona Lisa beter. Op tv is BVN met het journaal en Boer zoekt vrouw en DWDD, we zijn weer helemaal bij! Lang geleden dat we tv hebben gekeken.

Vrijdag 10 december 2010

Het is droog en ik ben weer om 6 uur wakker. Mooie tijd om het laagwater bij het hotel te zien. Ik ben dus met de camera het strand opgegaan en zie een heleboel mannen druk aan het werk bij het hotel, vegen, dweilen (het heeft weer geonweerd en geregend vannacht) en via het ontbijtrestaurant kom je bij het strand. De zon is al op, ben daarvoor dus te laat, een zonsopkomst bij Sanur schijnt schilderachtig mooi te zijn, ik heb nog twee dagen om het te zien.

We hebben vandaag weer een ritje met chauffeur Nyoman op de planning staan: Naar Kerta Gosa, een oud gerechtsgebouw in Klungkung; de Pura Besakih, een belangrijke tempel (moedertempel), naar Goa Jawat, een vleermuisgrot, en ik wilde graag meer grotere rijstvelden zien.
Keurig op tijd worden we opgehaald bij het hotel en gaan eerst naar de Orchid Gardens, een orchideeëntuin. Prachtige orchideeën en andere planten, het is niet zo groot dus een half uur is genoeg voor een wandeling.
Kerta Gosa, midden in de Taman Gili (tuin van de eilandjes), het vorstelijk paleis en andere belangrijke gebouwen van Klungkung zijn in 1908 door de Nederlanders verwoest. Op het terrein is een heel aantal oude plafondschilderingen te zien met daarop geschilderd de straffen die met onderging bij echtbreuk, prostitutie etc. Ook liggen er in het museum kopieën van oude kranten uit Nederlands Indië uit die tijd, 1908.

Daarna gaan we richting de berg en de tempel Besakih, de belangrijkste tempel voor de Balinezen. Het bestaat uit ruim 200 bouwwerken en is gelegen op 950 meter hoogte en is 10 hectare groot. Maar, het regent als we de berg oprijden en met een aantal grote gaten in het wegdek is het erg uitkijken. Het straatafval stroomt in de rijstvelden en onderweg zien we mensen in de rijstvelden werken. Als we onderweg bij een restaurant willen stoppen, staan er erg veel auto’s, want de president van Indonesië bezoekt vandaag ook de moedertempel, de Pura Besakih. We rijden door via de éénbaans kronkelweg bergopwaarts naar restaurant Redeng Agung, waar we stoppen en echt een waanzinnig prachtig uitzicht hebben op de rijstvelden beneden. Het lijkt haast onwerkelijk, als van een schilderij. Het is een nieuw restaurant en het Indonesisch buffet is bijna klaar, we kunnen zo aanschuiven. Het smaakt prima en kost uiteindelijk 7 euro persoon.

Opeens zien we politie, nog meer politie, een ambulance, een aantal geblindeerde zwarte auto’s, twee bussen, nog meer militairen en politie, nou, daar rijdt inderdaad de president voorbij. Als we naar buiten lopen hangt links een grote vleermuis aan een tak, die een stuk watermeloen eet. Hij is erg groot en ziet er eng uit.

Als we doorrijden richting de tempel giet het steeds harder. We moeten onderweg een ticket kopen van 15.000 IDR en een sarong aan, onze eigen hebben we dus niet bij ons, dus kopen we er weer een. We zijn inmiddels gewend aan afdingen! Als we bij de ingang aankomen, willen ze ons een verplichte gids opdringen van 50.000 IDR, de mannen zeggen dat het verplicht is omdat er een ceremonie plaatsvindt. Onzin, onze chauffeur had ons al gewaarschuwd en we lopen weg. Dan lopen ze ons na en het kan opeens wel zonder gids. Een man loopt mee en zegt dat hij geen gids is, maar is een “wacht” zegt hij, en vrijwillig meeloopt de berg op en geeft aan dat we hem alleen wat tipgeld hoeven te geven als het ons bevalt. Helaas, we vertrouwen hem niet, maar goed, we doen alsof we eerder zijn geweest.

Helaas begint het weer erg hard te regenen en we besluiten na een korte route naar de top, waar we niets zien van het uitzicht vanwege de bewolking en de regen, terug te keren naar de ingang. Eerste hebben we nog een paar mensen gezien die vanwege de ceremonie daar waren bidden, misschien 10 mensen. En daarvoor zouden we verplicht een gids moeten hebben? Ook werden we lastig gevallen en nagelopen door handelaren en kinderen, erg opdringerig. Er zijn bijna geen toeristen, dus zijn we aan de beurt. We lopen terug en het lijkt alsof we door een rivier lopen, alle regenwater gaat via de gangen naar de terrassen beneden. De “wacht” vraagt opeens 70.000 IDR, dat noemt hij tipgeld. We hebben hem uitgelachen en bewust veel minder gegeven, waardeloos. Binnen een uur zijn we bij de auto terug. We hoorden dat een aantal reisorganisaties al geen bezoek meer brengt aan deze tempel vanwege het gedrag van dit soort mensen. We kunnen het ons voorstellen, dit kan de bedoeling niet zijn van een belangrijke heilige tempel.

We rijden de berg weer af, het blijft regenen en we gaan naar de volgende tempel, Goa Lawah, een vleermuizengrot. Weer een sarong aan (heel charmant) en we lopen naar de tempel en zien de vleermuizen, gelukkig niet zo groot als bij het restaurant, ze vliegen rond zonsondergang uit. Als snel komen er mensen om te offeren en te bidden, dus gaan we weg. Het altaar staat in de tempel, onder de vleermuizen…
Het is intussen alweer 4 uur en besluiten terug te rijden (via een slecht wegdek omdat er een nieuwe weg wordt aangelegd). De Balinese bevolking groeit snel en er is steeds minder rijst, er wordt blijkbaar al bijna niet meer geëxporteerd. Intussen wordt door een deel van de rijstvelden nieuwe wegen aangelegd, dus zijn er steeds minder rijstvelden. Over een aantal jaren verwacht men te moeten importeren. Ook oogst men nu sommige nieuwe soorten snelgroeiende rijst 3 keer ipv 2 keer per jaar. Het is erg interessant om de achtergrondverhalen van onze chauffeur te horen en we wisselen allerlei informatie uit.

Op de terugweg zien we een scooter wegglijden net voor een vrachtauto, man, vrouw en baby erop. Dat was even schrikken, maar gelukkig liep het goed af. Het scheelt dat je niet zo hard kunt rijden hier en scooters en auto’s ongeveer gelijke snelheid hebben. We zijn om 17.30 terug bij het hotel. We hebben weer veel indrukken opgedaan vandaag!

Zaterdag 11 december 2010

Vandaag is onze laatste dag op Bali, we hebben geluk want het is half bewolkt en hebben onze zinnen gezet op het zwembad. We zijn nog een beetje bijgekleurd en gaan straks eten bij Mona Lisa, eerst met de shuttlebus naar het centrum. Verder is het koffers inpakken en morgen om 12.30 worden we door Nyoman opgehaald voor de rit naar het vliegveld van Denpasar. We hopen ruim 24 uur later aan te komen op Schiphol, waarna we met de trein naar station Nijverdal gaan. Het eind van 6 geweldige, indrukwekkende weken!

Allemaal bedankt voor het meelezen, meebeleven, meedenken, heel veel groetjes en tot gauw!

Liefs Wim en Lydia